S obzirom na najnovija događanja zbog američkog napada na iranska nuklearna postrojenja i moguću daljnju eskalaciju sukoba, nekako se u sve ponovo uvlači strah od posljedica nezamislivog nuklearnog rata.
U julu će biti 80. godišnjica otkako su japanski gradovi Hirošima i Nagasaki uništeni atomskim bombama u Drugom svjetskom ratu, pri čemu je ubijeno više od 200.000 civila. Danas nuklearno oružje i dalje predstavlja globalnu prijetnju, a trenutno je u svijetu i dalje prisutno više od 12.200 nuklearnih bojnih glava glava, prema podacima američkog Bulletina nuklearnih naučnika, koji je široj javnosti poznat po čuvanju vremena na takozvanom satu sudnjeg dana (engl. Doomsday clock). Ali, šta bi se dogodilo da jedna eksplodira sutra i koja bi udaljenost bila sigurna od neposrednih posljedica takve eksplozije?
Kao najbolji podsjetnik ističemo edukacijski video iz 2017. godine, YouTube kanala AsapSCIENCE, u kojem se objašnjava što bi se zapravo dogodilo kada bi eksplodirala nuklearna bomba snage 1 megatone. Iako hipotetski, video detaljno opisuje svaku fazu razaranja, oslanjajući se na naučno recenzirane studije i historijske podatke.
Toplotno zračenje: Svjetlost i toplina ubijaju prve
Otprilike 35 posto energije nuklearne eksplozije oslobađa se u obliku toplotnog zračenja. Ono putuje brzinom svjetlosti, što znači da bi prvi učinak bio zasljepljujući bljesak i ekstremna toplota. Sam bljesak može izazvati sljepoću, odnosno privremeni gubitak vida, kod ljudi udaljenih do 21 kilometar od nulte tačke po vedrom danu i do 85 kilometara u noćnim uslovima.
Bijela odjeća donekle štiti od te ekstremne toplote, reflektirajući toplotnu energiju, dok tamna tkanina apsorbira takvo zračenje. Ipak, udaljenost je presudna, jer opekline prvog stepena vjerovatne su unutar 11 kilometara od udara, dok se opekline trećeg stepena, koje uništavaju tkivo kože i zahtijevaju hitnu medicinsku pomoć, mogu pojaviti unutar 8 kilometara od mjesta udara. Bez trenutne njege, opekline koje zahvate više od 24 posto tijela često su i smrtonosne, piše ZIMO.
Zastrašujuć učinak i razaranje
U centru eksplozije temperatura dostiže oko 100 miliona Celzijevih stepeni, što je pet puta više nego u jezgri Sunca. Svako u neposrednoj blizini eksplozije jednostavno bi “ispario” i bio reduciran na elementarni ugljik.
Tlakovni udar koji slijedi gotovo je jednako smrtonosan. Zrak se silovito širi i ruši sve pred sobom. Na udaljenosti od 6 kilometara vjetrovi dosežu 255 km/h, a udarni tlak dostiže nivo koja može ozbiljno oštetiti ili srušiti dvoetažne građevine. Na udaljenosti od jednog kilometra vjetrovi dostižu 756 km/h, a udarni pritisak četiri je puta veći.
Iako ljudsko tijelo tehnički može podnijeti takav pritisak, većina ljudi stradala bi pod ruševinama. Masovne žrtve bile bi rezultat povreda naleta materijala, unutrašnjih trauma i urušavanja građevina.
Radioaktivnost i dugoročne posljedice
Spomenuti video naglašava i da su eksplozije na nivou tla puno gore od zračnih eksplozija, kakve su izvedene nad Hirošimom i Nagasakijem. Eksplozije na tlu dižu prašinu i krhotine, podižući tako radioaktivni materijal u atmosferu, što rezultira nuklearnom kontaminacijom vrlo širokog područja.
Studija simulacije klime iz 2019. godine sugerisala je da bi nuklearni sukob velikih razmjera između SAD-a i Rusije mogao u roku nekoliko dana izazvati globalnu “nuklearnu zimu“, pri čemu bi dim i čađa blokirali sunčevu svjetlost, uništili poljoprivredu i poremetili ekosisteme. Radioaktivni ostaci nuklearnih testiranja iz Hladnog rata otkriveni su čak i na dnu Marijanske brazde, najdublje tačke u svjetskim oceanima.
(Vijesti.ba)
