Tačno u 4 sata i 42 minute jutros, na sjevernoj Zemljinoj hemisferi nastupa ljetni solsticij – trenutak kada Sunce dostiže najvišu tačku na nebu i kada počinje ljeto.
Danas počinje ljeto, a pred nama je i solsticij – najduži dan u godini.
Astronomski gledano, ovo je vrhunac svjetlosti i simbolični početak nove, sunčane sezone koja traje do ponedjeljka, 22. septembra 2025. u 20:19.
Šta je ljetni solsticij?
Ljetni solsticij je trenutak kada je nagib Zemlje najviše okrenut ka Suncu, što dovodi do maksimalne količine dnevne svjetlosti. Riječ solsticij potiče iz latinskog – sol (sunce) i sistere (stati) – jer se tada Sunce prividno „zaustavlja“ na svom godišnjem putu i potom kreće unazad prema južnijem horizontu. Dan traje duže nego bilo koji drugi – u Sarajevu više od 15 sati svjetlosti: Sunce izlazi oko 4:50, a zalazi nakon 20:25.
Ljetni solsticij u tradiciji i kulturi
Još od prahistorije, ljetni solsticij imao je posebno mjesto u kulturi naroda širom svijeta. Drevni narodi gradili su astronomske opservatorije i svetilišta poput Stounhendža upravo u skladu sa solsticijem – kako bi obilježili trenutak kada Sunce najviše „vlada“ nebeskim svodom.
U slavenskoj tradiciji, solsticij je povezan s Ivanjdanom (24. juni), kada su se palile vatre, bralo ljekovito bilje, pleli vijenci i igrale igre oko plamena. Smatralo se da biljke tada imaju najveću ljekovitu moć, a voda i rosa posebnu simboliku pročišćenja. Ovi rituali čuvali su se stoljećima, često pod maskom kršćanskih praznika.
U skandinavskim zemljama, ovaj dan se slavi kao Midsommar – uz cvijeće, ples oko stubova i rituale plodnosti, dok se u baltičkim zemljama pale vatre i pjevaju stare pjesme. Njemački narodni običaji vezani za Sonnenwende uključuju simbolično čišćenje i obnavljanje energije.
Ljeto – sezona svjetlosti, rasta i radosti
Ljetni solsticij je više od astronomskog fenomena – on je simbol svjetlosti, snage, životne punoće i prirodnog vrhunca. U mnogim kulturama, ljeto je povezano sa zrelošću, žetvom, duhovnim razvojem i uživanjem u plodovima života. Ovo je vrijeme kada priroda buja, kada je tijelo u pokretu, a duh otvoren za nova iskustva.
Iako solsticij označava najduži dan, od sutra dani postaju sve kraći – ali ljeto tek počinje. U narednim sedmicama nas očekuju najtopliji mjeseci, puni svjetlosti, odmora i aktivnosti na otvorenom.
(Vijesti.ba)
